Na czym polega osiadanie protezy zębowej?

Osiadanie protezy zębowej to naturalny proces, który występuje u większości użytkowników protez całkowitych lub częściowych. Choć może budzić niepokój, jest zjawiskiem fizjologicznym i przewidywalnym, wynikającym ze zmian zachodzących w strukturze kości szczęki i żuchwy po utracie naturalnych zębów. Zrozumienie, na czym polega osiadanie protezy, pozwala lepiej zadbać o jej dopasowanie, komfort noszenia oraz ogólną higienę jamy ustnej.

Czym jest osiadanie protezy zębowej?

Osiadanie protezy zębowej to proces stopniowego zmniejszania się wysokości wyrostka zębodołowego, czyli tej części kości szczęk, na której opiera się proteza. W wyniku utraty zębów naturalnych dochodzi do zaniku kości, ponieważ przestaje ona pełnić swoją podstawową funkcję – utrzymywanie zębów. Kość nie jest odpowiednio stymulowana mechanicznie, co prowadzi do jej stopniowej resorpcji.

W praktyce oznacza to, że podłoże kostne, na którym spoczywa proteza, zmienia swój kształt i objętość. Sama proteza, jako nienaruszalna konstrukcja, nie dostosowuje się automatycznie do tych zmian, co prowadzi do jej niedopasowania i “osiadania”, czyli obniżania się względem pierwotnej pozycji.

Dlaczego proteza zębowa osiada?

Proces osiadania protezy zębowe Bielsko Biała wynika z kilku naturalnych i nieuniknionych mechanizmów biologicznych:

• Zanik kości wyrostka zębodołowego – najważniejszy czynnik. W ciągu pierwszego roku od utraty zębów zanika nawet 25% objętości kości, a w kolejnych latach proces ten postępuje, choć wolniej.
• Brak fizjologicznej stymulacji – kość nie jest poddawana siłom żucia przekazywanym przez korzenie zębów, co prowadzi do jej stopniowej degradacji.
• Nacisk protezy na błonę śluzową – długotrwałe użytkowanie protezy może powodować ucisk na tkanki miękkie i kostne, co dodatkowo przyspiesza zanik tkanek podłoża protetycznego.

Jakie są objawy osiadania protezy?

Osiadanie protezy nie następuje nagle – to proces powolny, który może rozwijać się przez miesiące lub lata. Objawy, które mogą świadczyć o osiadaniu, to m.in.:

• luźne dopasowanie protezy – proteza zaczyna się przemieszczać podczas jedzenia, mówienia lub ziewania,
• powstawanie odcisków i podrażnień – niedopasowana proteza może powodować bolesne otarcia i owrzodzenia błony śluzowej,
• zmiana zgryzu i trudności w żuciu – proteza nie spełnia już dobrze swojej funkcji, a siły żucia nie rozkładają się równomiernie,
• uczucie „zapadniętej” twarzy – zanik kości prowadzi do zmian w rysach twarzy, zwłaszcza zapadnięcia policzków i zmniejszenia wysokości dolnego odcinka twarzy,
• problem z mówieniem – proteza może przesuwać się lub wypadać podczas mówienia, co wpływa na wyraźność mowy.

Jak przebiega proces osiadania protezy?

Proces osiadania protezy można podzielić na kilka etapów, które zależą od czasu, jaki upłynął od utraty zębów oraz od indywidualnych predyspozycji pacjenta.

Początkowa resorpcja po ekstrakcji zębów

Bezpośrednio po usunięciu zębów dochodzi do szybkiej utraty tkanki kostnej. Ten etap może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy. W tym czasie pacjent może odczuwać największe zmiany w dopasowaniu protezy.

Stabilizacja struktury kostnej

Po około 6–12 miesiącach tempo zaniku kości maleje, ale proces wciąż trwa. Proteza, która była wcześniej dobrze dopasowana, może wymagać korekty lub wymiany.

Długofalowe zmiany

W dłuższej perspektywie, u większości pacjentów dochodzi do postępującego zaniku kości. Tempo tego procesu zależy od wielu czynników: wieku, stylu życia, diety, ogólnego stanu zdrowia oraz jakości wykonania protezy.

Jak zapobiegać skutkom osiadania protezy?

Chociaż osiadanie protezy jest zjawiskiem nieuniknionym, istnieją sposoby, aby ograniczyć jego negatywne skutki:

• Regularne wizyty kontrolne u stomatologa – pozwalają wcześnie wykryć zmiany i skorygować protezę.
• Podścielanie protezy – zabieg polegający na uzupełnieniu wnętrza protezy nowym materiałem, który kompensuje ubytek tkanek i przywraca odpowiednie dopasowanie.
• Wymiana protezy co kilka lat – w przypadku dużych zmian anatomicznych lepszym rozwiązaniem może być wykonanie nowej protezy.
• Zastosowanie protez na implantach – implanty pozwalają przenosić siły żucia bezpośrednio na kość, co znacząco spowalnia jej zanik.
• Odpowiednia higiena jamy ustnej i protezy – zmniejsza ryzyko stanów zapalnych i podrażnień, które mogą nasilać problem osiadania.

Jakie są konsekwencje nieleczenia osiadania protezy?

Zaniedbanie korekty niedopasowanej, osiadającej protezy może prowadzić do szeregu problemów:

• przewlekłe stany zapalne jamy ustnej,
• rozwój bolesnych owrzodzeń i odleżyn,
• przyspieszenie zaniku kości szczękowej,
• trudności w jedzeniu i mówieniu,
• spadek jakości życia i pewności siebie.

Dlatego bardzo ważne jest, by nie lekceważyć nawet drobnych sygnałów świadczących o tym, że proteza nie leży już tak, jak powinna.

Co zrobić, gdy proteza zaczyna osiadać?

W przypadku podejrzenia, że proteza zaczęła osiadać, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem stomatologiem. Specjalista przeprowadzi ocenę dopasowania protezy i zaproponuje odpowiednie rozwiązanie:

• podścielenie – jeśli proteza jest w dobrym stanie technicznym,
• naprawę lub rozbudowę protezy – jeśli problem dotyczy konkretnej części,
• wykonanie nowej protezy – gdy dotychczasowa nie nadaje się do dalszego użytkowania,
• implantoprotetykę – jako alternatywę dla klasycznych protez ruchomych.

Osiadanie protezy zębowej – na czym to polega?

Osiadanie protezy zębowej to proces fizjologiczny, który nie musi oznaczać końca jej funkcjonalności. Dzięki nowoczesnym metodom leczenia protetycznego oraz regularnym wizytom u dentysty możliwe jest utrzymanie komfortu użytkowania protezy przez wiele lat. Kluczowe znaczenie ma świadomość tego, że proteza – tak jak każda inna część ciała – wymaga okresowej kontroli, konserwacji i czasem dostosowania do nowych warunków anatomicznych. Takie podejście pozwala uniknąć powikłań i cieszyć się zdrowym, wygodnym uśmiechem na co dzień.